Niets maakt zoveel tongen los als erfbelasting. Bij het verliezen van een dierbare wil je je niet ook nog druk maken om het betalen van belasting over de erfenis. De meningen zijn enorm verdeeld. De overledene heeft er al eens belasting over betaald, moet jij er dan nóg een keer belasting over betalen? En hoeveel erfbelasting betaal je eigenlijk? In dit artikel leggen we je meer uit over de tarieven, het vrijgestelde bedrag en hoe je door een aantal trucs zo min mogelijk erfbelasting verschuldigd bent.
Erfbelasting, of successierecht, is de belasting die je betaalt over de erfenis. Een erfenis wordt ook wel nalatenschap genoemd. De tarieven voor erfbelasting zijn afhankelijk van de relatie tussen jou en de overledene. De tarieven zijn, op moment van schrijven (januari 2024), als volgt:
Bij het ontvangen van de erfenis is er nog geen erfbelasting of successierecht ingehouden. Als erfgename dien je de aangifte erfbelasting binnen acht maanden na overlijden in te dienen. Je bent hier als erfgenaam zelf verantwoordelijk voor. Om zeker te zijn dat je geen fouten maakt, is het raadzaam een specialist in de hand te nemen. De onafhankelijke financieel adviseurs van Excellent Finance geven je graag advies over erfbelasting.
Afhankelijk van de relatie tussen jou en de overledene kun je recht hebben op vrijstelling. We hebben de vrijstellingen voor 2024 per relatie opgesomd:
*Erven beide ouders? Dan is de genoemde vrijstelling de totale vrijstelling.
Als je het genoemde bedrag of lager als erfenis krijgt, betaal je geen erfbelasting over je ontvangen erfenis. Is de te ontvangen erfenis hoger dan het genoemde bedrag? Dan betaal je hier de eerder genoemde tarieven over.
In goed overleg kun je de erfbelasting op wettelijke manier verlagen. Er zijn verschillende manieren om zo min mogelijk erfbelasting te hoeven betalen.
Met de jaarlijkse schenkingsvrijstelling kun je jaarlijks belastingvrij een bedrag schenken aan je erfgenamen. Hiermee kan het vermogen verkleind worden, waardoor de totale waarde van de erfenis verlaagd wordt. In 2024 bedraagt het belastingvrij te schenken bedrag:
In beide gevallen mag de ontvanger zelf bepalen hoe hij of zij de schenking zal besteden.
Naast de jaarlijkse schenkingsvrijstelling, waarbij je geld belastingvrij mag schenken, is er ook een eenmalige verhoogde vrijstelling die ingezet kan worden. "Deze vrijstelling geldt alleen als de ontvanger op het moment van de schenking tussen de 18 en 40 jaar is óf een partner heeft tussen de 18 en 40 jaar. De verhoogde vrijstelling is eenmalig. Iemand mag maar 1 keer in diens leven gebruik maken van de verhoogde vrijstelling van dezelfde schenker.", aldus de Belastingdienst.
Deze eenmalige schenking kan enkel als ouder aan een kind (ook pleeg- of stiefkind) geschonken worden. Er zijn twee mogelijkheden binnen deze eenmalige verhoogde vrijstelling:
De tweede optie wordt vaak gebruikt om een woning mee te financieren.
Ook met een keuzetestament kun je aanzienlijk besparen op je erfbelasting. Deze testamentvorm wordt ook wel een flexibel testament of combinatietestament genoemd. Bij een keuzetestament kunnen erfgenamen na het overlijden van hun echtgenoot of familielid een definitieve keuze maken uit de beschikbare mogelijkheden. Dat maakt het mogelijk om minder erfbelasting te betalen.
Omdat de echtgenoot, geregistreerd partner of samenwonend partner de grootste vrijstelling heeft (bijna €800.000 in 2024), is het uitstellen van erfbelasting op deze manier een vaak gekozen optie.
Als er al een testament is opgesteld, kan de eigenaar van het testament dit aanpassen om uiteindelijk zo min mogelijk erfbelasting te betalen. Bij een traditioneel testament zijn de bezittingen al verdeeld voor het overlijden, waardoor de verdeling in sommige gevallen financieel nadelig kunnen uitpakken en er relatief veel erfbelasting betaald dient te worden.
Als de overledene geen testament heeft opgesteld, vallen de erfgenamen onder het wettelijk erfrecht. In dit geval gaat alles naar de langstlevende partner en krijgen de kinderen een vordering op de ouder. Als deze ouder ook komt te overlijden, hebben de kinderen recht op de helft van het nagelaten vermogen. Let wel: deze vordering van de kinderen op de langstlevende partner is niet rentedragend.
Ter voorbeeld: in een gezin van twee ouders en twee kinderen komt de vader te overlijden. De vader heeft nooit een testament opgesteld, waardoor de moeder het volledige nalatenschap (€90.000) erft. De twee kinderen hebben ieder een vordering van €30.000 op hun moeder. Dit is niet rentedragend.
Om ook hier zo min mogelijk aan erfbelasting te betalen, kan de moeder een renteclausule in haar testament laten opnemen. De maximale rente is 6%. Als de moeder overlijdt, wordt de afgesproken rente afgetrokken van de nalatenschap, waardoor de totale erfenis lager uitvalt en je minder of geen belasting betaalt. Is het testament een keuzetestament (zoals hierboven benoemd)? Dan kan de rente bepaald worden op het moment van overlijden. Zo kun je de op dat moment fiscaal voordeligste rente bepalen.
Erf je een woning of wordt deze aan jou geschonken? Vaak heb je twee opties: erin blijven wonen of de woning verkopen. Blijf je in de woning wonen? Dan betaal je erfbelasting over de WOZ-waarde min de openstaande hypotheekschuld. Als het bedrag lager is dan de vrijstelling, betaal je hier geen erfbelasting over. Als het bedrag hoger is dan de vrijstelling, dan betaal je erfbelasting over het bedrag vanaf de vrijstelling.
Erf je de woning in 2024? Dan mag je bij de aangifte erfbelasting kiezen welke WOZ-waarde je hanteert. Ben je het niet eens met de WOZ-waarde? Dan kun je hier bezwaar tegen maken. Dit doe je samen met eventuele andere erfgenamen.
Bij een (bijna) volledig afgeloste woning kan de opbrengst hoger uitkomen dan de voor jou geldende vrijstelling. Houd hierbij rekening met je financiële positie (in vorm van spaargeld). Als de erfenis in stenen zit, wil je als erfgenaam niet in financiële problemen terecht komen omdat je de erfbelasting niet kunt voldoen. Laat je daarom goed informeren en adviseren door onze financieel adviseurs.
Wil je de woning verkopen? De woning mag alleen door de erfgenamen, of de aangewezen executeur in het testament, verkocht worden. De opbrengst van de woning wordt verdeeld over de erfgenamen. Afhankelijk van de vrijstelling die geldt voor jouw situatie betaal je wel of geen erfbelasting over jouw deel van de opbrengst.
Het opstellen van je testament bij de notaris en het verdelen van je bezittingen zijn belangrijke onderdelen in jouw reis naar financiële rust. Regel dit soort zaken daarom goed. Bij Excellent Finance hebben we ons gespecialiseerd in erfbelasting. Met onze unieke software worden lastige begrippen in Jip en Janneke taal uitgelegd, zodat ook jij begrijpt hoe je zo min mogelijk erfbelasting kunt betalen.
Daarnaast helpt deze tool je om duidelijke afspraken rondom de erfenis vast te leggen in het testament. De adviseurs van Excellent Finance stellen de concept aktes op, zodat een aangelosten notaris de akte enkel nog hoeft te passeren. Geen geschakel meer tussen verschillende adviseurs of partijen, maar alles onder één dak. Want wij begrijpen als geen ander dat je dingen gewoon goed geregeld wil hebben, zonder de nodige poespas of rompslomp.
De financieel adviseurs van Excellent Finance staan je graag bij in deze financiële vraagstukken. Neem vrijblijvend contact met ons op om een afspraak in te plannen.